Bài giảng Nhớ rừng – Cô Phạm Lan Anh (giáo viên )
Đề bài: Phân tích bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ.
Là một trong những gương mặt đầu tiên của phong trào Thơ mới, ngay khi mới xuất hiện, Thế Lữ đã gây tiếng vang lớn trên văn đàn với bài thơ Nhớ rừng. Một phong cách hoàn toàn mới, thoát khỏi những ước lệ thông thường, đây là khởi đầu của thơ mới. Bài thơ Nhớ rừng là một mốc son chói lọi trong sự nghiệp sáng tác của Thế Lữ, chứa đựng nhiều giá trị sâu sắc.
Mở đầu tác phẩm là hình ảnh chúa sơn lâm với bao nỗi uất ức, uất hận:
Giữ một cục hận trong lồng sắt
Tôi nằm xuống nhìn ngày tháng trôi qua
…
Với một cặp beo vô tư
Vốn là chúa tể sơn lâm, ngự trị cả rừng già, nhưng giờ đây bị giam cầm, con hổ vô cùng đau đớn, phẫn uất, nỗi hận ấy đã bị dồn nén bấy lâu nay chất chứa, chất thành khối. Kết hợp với động từ càu nhàu càng thấy rõ sự tức giận của chúa sơn lâm. Làm sao không giận khi phải nằm nhìn ngày tháng dài đằng đẵng trôi qua. Cay đắng hơn là khi anh nhận ra nỗi bất hạnh của bản thân nhưng vẫn phải cam chịu làm món đồ chơi sang chảnh cho mọi người, phải làm bạn với những con báo hoa mai trong vườn bách thảo. Nỗi đau này không ai có thể hiểu được.
Trong hoàn cảnh bị đày đọa tù đày, nỗi nhớ cảnh rừng càng cồn cào, đau đớn và da diết. Đó là cảnh khu rừng, bóng chiều, cây cổ thụ thâm u huyền bí mà chúa sơn lâm ngự trị. Ở đó mọi uy quyền của nó được phát huy hết, chỉ cần một cái cau mày sẽ làm mọi thứ im bặt, sợ hãi:
Với tiếng gió hú, với tiếng nguồn gào núi
…
Giữa loài hoa không tên không tuổi
Hình ảnh con hổ trong khổ thơ hiện lên oai phong lẫm liệt. Thân hình lượn sóng nhịp nhàng, bước đi oai hùng đã nói lên tất cả quá khứ hào hùng của hổ. Đại từ nhân xưng ta được sử dụng xuyên suốt khổ thơ vang lên đầy kiêu hãnh, khẳng định uy quyền tuyệt đối của con hổ. Trước sức mạnh của chúa sơn lâm, mọi thứ đều phải dè chừng và run sợ. Khi mắt thần đã giễu cợt, vạn vật phải yên lặng. Nỗi nhớ rừng thiêng, nơi con cọp của chúng tôi đã từng sống là những năm tháng tươi đẹp mà nó không bao giờ quên. Đồng thời, qua nỗi nhớ ấy còn thể hiện khát vọng sống, khát vọng tự do cháy bỏng của vị vua sơn lâm.
Khổ thơ tiếp theo là một bức tranh đặc sắc, một quá khứ huy hoàng, vàng son của con hổ:
Còn đâu những đêm vàng bên suối
…
Than ôi! Một thời huy hoàng giờ còn đâu?
Các khổ thơ là những câu hỏi tu từ nối tiếp nhau: còn đâu đêm vàng, còn đâu những ngày mưa, còn đâu những rạng đông,… tạo nên một sắc thái đau đớn, khắc khoải. Đặt câu hỏi ấy là một cách nhắc nhớ, tiếc nuối quá khứ vàng son, rực rỡ. Có biết bao kỷ niệm và nuối tiếc, bức tranh được phác họa bằng màu sắc và ánh sáng: đêm vàng, trăng tan, mưa bay tứ phương, cây xanh nắng vàng, chim hót trong núi, v.v. đẹp hơn. , càng rực rỡ bao nhiêu thì hiện tại càng đau đớn bấy nhiêu. Xưa vùng vẫy, vật vã, nay tù tội. Than ôi, những ngày vinh quang là trong quá khứ. Khổ thơ là bức tranh đẹp nhất trong tác phẩm, với ngôn ngữ giàu hình ảnh, màu sắc và âm thanh. Âm nhạc thay đổi linh hoạt, có lúc du dương, có lúc dữ dội. Câu hỏi tu từ và cách sử dụng điệp ngữ tài tình nói lên nỗi đau bị tước đoạt tự do và khát vọng thoát ra khỏi lồng giam mãnh liệt.
Trở về với thực tại, con hổ đau đớn và căm thù hơn cảnh giả dối, tầm thường:
Giờ ta ôm ngàn tiếc nuối
….
Của chốn ngàn năm âm u cao vời vợi
Khung cảnh hư thực, hoa chăm cỏ, gò thấp huyền bí không thể so sánh với hoang vu bao la. Cũng chính vì sự giả tạo của cảnh càng làm cho con hổ đau đớn hơn, vì cảnh không xứng với một chúa sơn lâm như hổ. Khổ thơ cuối đầy phẫn uất, đau đớn và ý thức rõ ràng rằng ta sẽ không bao giờ nhìn thấy nơi ấy mà chỉ có thể hòa mình vào đó trong một giấc mơ: “Có biết trong những ngày buồn chán/ Tôi đang theo một giấc mơ lớn/ Cho hồn anh phẳng lặng gần em/ Hỡi cảnh rừng thẳm em ơi!”. Đoạn thơ khép lại bằng một thông điệp đầy đau xót và trăn trở, thông điệp ấy đi sâu vào tâm trí người đọc, khiến ta mãi bị ám ảnh bởi niềm khao khát tự do, khát khao cuộc sống hoang dã, không chỉ của loài hổ. mà còn của người dân Việt Nam lúc bấy giờ.
Mượn tiếng hổ ở vườn bách thú, Thế Lữ đã nói lên tâm trạng của người dân Việt Nam trong thời nước mất nhà tan. Vì vậy, tiếng lòng của hổ cũng là tiếng nói của nhân dân ta lúc bấy giờ. Vẻ đẹp và giá trị sâu sắc của văn bản Nhớ rừng là ở đó.
Xem thêm các bài văn mẫu thuyết minh, phân tích, lập kế hoạch tác phẩm lớp 8:
Mục Lục Văn Mẫu | Ngữ văn hay lớp 8 theo từng phần:
Giới thiệu về kênh Youtube
nho-rung.jsp
Các bài văn lớp 8 khác