Đề bài: Về hình tượng Lor-ca trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh Thảo, có ý kiến cho rằng: Đó là hình mẫu của người nghệ sĩ-chiến sĩ, đấu tranh cho tự do dân chủ cho nhân dân. nên bị bọn phát xít xử tử. Ý kiến khác khẳng định: Đó là một nghệ sĩ thuần túy, chỉ đam mê cái đẹp và sáng tạo nghệ thuật nhưng lại bị giết oan uổng. Từ cảm nhận của em về hình tượng Lor-ca, hãy nêu nhận xét trên.
Bài giảng: Đàn ghi ta của Lorca – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Thầy )
Bài thơ “Đàn ghi ta của Lorca” là bài thơ đánh dấu sự cách tân thơ ca của Thanh Thảo. Được viết theo thể thơ tự do, các câu thơ dài và ngắn phối hợp với nhau khá hài hòa, thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với người nhạc sĩ tài hoa người Tây Ban Nha. Lorca bị bọn phát xít sát hại dã man vào ngày 19 tháng 8 năm 1936. Thanh Thảo đã lấy câu thơ: “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” làm nhan đề bài thơ của mình.
Lor-ca là một nghệ sĩ đa tài để lại dấu ấn đẹp. Về nghệ thuật như âm nhạc, thơ ca, hội họa, sân khấu, sưu tập văn học dân gian. Thuở nhỏ nổi tiếng thần đồng.
Sau khi đỗ đại học, Lor-ca cưỡi ngựa, mặc áo choàng đỏ, mang theo cây đàn ghi-ta, rong ruổi khắp Tây Ban Nha để biểu diễn nghệ thuật, sưu tầm văn học dân gian, Lor-ca sống một cuộc đời phóng khoáng, tự do như một võ sĩ đấu bò tót:
Tiếng bong bóng nước
Áo khoác đỏ tươi của Tây Ban Nha
li-la li-la li-la
lang thang đến vùng đất cô đơn
với trăng tròn
trên yên ngựa mệt mỏi
Thanh Thảo đã sáng tạo một số hình ảnh ẩn dụ để miêu tả tài năng và phong cách sống của Lorca. “Tiếng bong bóng nước… li-la li-la li-la” là tài năng âm nhạc của Lor-ca. “Tây Ban Nha trong chiếc khăn choàng đỏ” là biểu tượng cho lối sống phiêu bạt, tự do của Lorca như những đấu sĩ đấu bò trong lễ hội hóa trang. “Với vầng trăng tròn / trên yên ngựa mỏi” là hình ảnh ẩn dụ ca ngợi tâm hồn rất đẹp, say mê cái đẹp của Lorca.
Đoạn thơ thứ hai lên án hành động man rợ của bọn phát xít đã giết chết nghệ sĩ Lorca:
Tây ban nha
hát nghêu ngao
kinh dị đột ngột
Áo choàng tự mãn màu đỏ
Lor-ca bị đưa ra trường bắn
Anh đi như người mộng du
Cuộc đời Lorca thật ngắn ngủi (1988 – 1936;). Từ “đột ngột” nói lên cái chết đột ngột của Lorca, ông đang hoạt động nghệ thuật thì bọn phát xít đưa ông đến trường bắn, “ông đi như người mộng du…”. Hình ảnh “người áo choàng đỏ” căm thù hành động man rợ của bọn phát xít khát máu đã giết hại người nghệ sĩ tài hoa.
Đây là bài thơ xúc động nhất, bi thương nhất của Thanh Thảo viết về cuộc đời Lor-ca. “Tiếng đàn vỡ oà” nói về cái chết của nhạc sĩ Lor-ca.
Hai chữ “tan nát” cho biết cuộc đời người nghệ sĩ đã kết thúc một cách bi thảm; anh nói lời chia tay với người yêu của mình. Hình ảnh ẩn dụ “tiếng đàn réo// máu chảy” kết hợp với điệp khúc “tiếng đàn” bốn lần đau đớn, nghẹn ngào, nức nở như tiếng khóc:
đàn guitar màu nâu
bầu trời cô gái đó
Màu xanh của cây đàn như thế nào?
Âm thanh của guitar tròn và bọt
âm thanh guitar tinh khiết
lưu lượng máu
Các tính từ: “nâu”, “xanh”, “tròn” đã khẳng định: nhạc sĩ Lorca bị bọn phát xít sát hại dã man, nhưng tài năng của ông thì trường tồn, đời đời bất tử!
Thanh Thảo từng khẳng định “không ai chôn vùi âm nhạc”, không thể phá hoại nghệ thuật. “Tiếng như cỏ dại” xanh mãi; Những giọt nước mắt trong veo, tròn trịa như vầng trăng “long lanh đáy giếng” đã bày tỏ sự tiếc thương cho cái đẹp đã bị hủy hoại.
Phép ẩn dụ, so sánh đã tạo nên hàng loạt hình ảnh có giá trị biểu cảm ấn tượng. Từ “không” trong bài thơ vừa là phủ định vừa là khẳng định: “Thác là thể phách, nhưng cũng là tinh hoa”:
Không ai chôn vùi tiếng nói
Âm thanh như cỏ dại
nước mắt mặt trăng
long lanh trong đáy giếng
Sau cuộc oanh tạc của quân phát xít, số phận của Lorca đã kết thúc; “đường chỉ tay đứt” như một định mệnh. Anh đã bước sang một thế giới khác với hành trang là “cây đàn bạc” và giai điệu “li-la li-la li-la” vẫn còn vang vọng nhân gian:
Lor-ca bơi ngang
trên cây đàn guitar bạc
anh ấy đã ném trái tim của mình
vào sự im lặng đột ngột
li-la li-la li-la…
Nhan đề bài thơ “Đàn ghi ta của Lorca” là ẩn dụ về cuộc đời nhạc sĩ Lorca. Thanh Thảo khẳng định và ca ngợi Lor-ca là nghệ sĩ thiên tài – “mẫu nghệ sĩ thuần túy, chỉ say mê cái đẹp và sáng tạo nghệ thuật, nhưng lại bị giết oan uổng!”.
“Đàn ghi ta của Lor-ca” là một bài thơ hay, nhiều ẩn dụ độc đáo, rất thơ nhưng khó cảm!
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
guitar-lor-ca.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác