Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao.
Bài giảng Chí Phèo (Phần 2: Tác Phẩm) – Cô Thúy Nhàn (GV )
– Giới thiệu tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo: Một tác giả luôn trăn trở về cách sống, cách viết, luôn nhìn đời bằng con mắt yêu thương. Chí Phèo là tác phẩm mà Nam Cao đã từng xem và viết bằng tình yêu
– Với cái nhìn chan chứa yêu thương, Nam Cao đã để cho Chí một lần nữa lương thiện trở lại sau khi gặp Thị Nở.
1. Khái quát hoàn cảnh Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở
– Chí Phèo từng là một nông dân lương thiện
– Sau khi bị Bá Kiến hãm hại, Chí Phèo bị bắt vào tù
– Nhà tù Thực dân đã biến Chí từ một anh nông dân 20 tuổi lương thiện thành một con người thay đổi cả nhân cách lẫn con người:
– Làm tay sai cho Bá Kiến
⇒ Trước khi gặp Thị Nở, Chí Phèo được coi là “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”
2. Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở
Tình hình cuộc họp:
+ Chí Phèo chửi không ai đáp lại nên “hắn” quay sang nhà Tử Lăng uống rượu
+ Trong lúc sung sướng, Chí Phèo loạng choạng bước ra
+ Chàng gặp người đàn bà ngủ quên bên bờ sông gần nhà (Thị Nở)
+ Trong cơn say Chí Phèo đã ngủ với Thị Nở và ngủ ngon lành dưới trăng
⇒ Cuộc gặp gỡ định mệnh này đã làm cho Chí Phèo có những chuyển biến tâm lý rõ rệt
3. Diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
một. Thức tỉnh
– Sau lần gặp Thị Nở, lần đầu tiên Chí Phèo thực sự “tỉnh ngộ”.
+ Chợt nhận ra rằng trong căn lều ẩm thấp của Chí sẽ thấy “buổi trưa và đêm khi ngoài trời còn sáng”
+ Bằng Khương như bừng tỉnh sau cơn say dài
+ Tỉnh giấc thấy đắng miệng và “buồn lẫn lộn”
+ Cảm giác “sợ rượu” ⇒ dấu hiệu thức tỉnh rõ ràng nhất
+ Cảm nhận được những âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng người cười nói…
+ Anh nhân hậu khi ý thức được hoàn cảnh của mình, thấy mình đơn độc.
⇒ Cuộc gặp gỡ với Thị đã khiến Chí Phèo thực sự tỉnh táo sau những cơn say triền miên
b. Niềm vui, hy vọng, ước mơ trở về
– Niềm hi vọng của tuổi trẻ trở lại: khát khao về một gia đình nhỏ, chồng cày thuê, vợ dệt vải; Nuôi lợn nếu giàu có thể mua vài sào ruộng
– Khi nhìn thấy bát cháo hành của Thị Nở, Chí Phèo đã rất ngạc nhiên và cảm thấy “mắt ươn ướt” xúc động vì đây là lần đầu tiên có người quan tâm đến mình.
– Thấy Thị Nở duyên dáng, vừa vui vừa buồn
– Nó muốn tán tỉnh Thi, thấy trẻ con quá.
– Chí Phèo khao khát lương thiện: Tình yêu của Thị Nở khiến hắn tưởng có cầu để quay về
– Tình yêu với Thị Nở khiến anh hi vọng, ước ao có một gia đình: “Hay là em về ở với tôi một nhà cho vui”.
⇒ Gặp Thị Nở, Chí Phèo trải qua những cảm xúc chưa từng có trong đời, mang theo niềm vui, niềm hi vọng và khát khao được trở lại làm người lương thiện.
c. Thất vọng, đau đớn
– Tình yêu bị dì Thị Nở ngăn cấm nên bị Thị Nở từ chối, Chí Phèo thất vọng và đau đớn:
+ “Câm miệng”, “ngửa mặt”: Thái độ biểu thị sự hiểu biết, ý thức được hoàn cảnh của mình đáng thương.
+ Một thoáng cháo hành: nhớ thương ngày xưa
+ Hành động: Nắm tay Thị muốn kéo hạnh phúc
+ Anh tìm đến rượu và “ôm mặt khóc”
⇒ Khát vọng trở về làm người lương thiện không còn nữa, Chí đau đớn, tuyệt vọng
d. phẫn nộ
– Khát vọng trở lại làm người lương thiện không được thực hiện, nỗi uất ức trong Chí càng được đẩy cao.
– Hắn quyết định đến nhà thị “đâm cả nhà, đâm chết cụ già”.
– Nhưng “ông không rẽ vào nhà Nở mà đến thẳng nhà Bá Kiến và nói thẳng với Bá Kiến: nỗi uất hận của ông đã khiến Chí Phèo nhận diện đúng kẻ thù của mình.
⇒ Hành động tự hủy hoại bản thân thể hiện sự phẫn uất, tuyệt vọng tột độ
– Khái quát tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
– Liên hệ trình bày suy nghĩ của mình
Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:
chi-pheo-1.jsp
Các bộ đề lớp 11 khác