Đề bài: “Viếng lăng Bác là bản tình ca cảm động của Viễn Phương cũng là của đồng bào miền Nam với Bác Hồ kính yêu”. Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác để làm sáng tỏ nhận định trên
Bài giảng: Viếng Lăng Bác – Cô Nguyễn Ngọc Anh (GV )
Giới thiệu tác giả Viễn Phương và bài thơ Viếng lăng Bác
Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận, trích dẫn ý kiến của chủ đề.
Cảm hứng chủ đạo bao trùm toàn bài thơ là cảm xúc thiêng liêng, lòng biết ơn xen lẫn bùi ngùi khi tác giả từ miền Nam vào viếng lăng Bác.
+ Cảm hứng ấy chi phối đến giọng điệu của bài thơ: đó là giọng kính cẩn, trang nghiêm phù hợp với không khí linh thiêng nơi lăng tẩm. Cùng với giọng trầm tư, trầm lắng là nỗi đau xen lẫn niềm tự hào
1. Khổ thơ đầu: cảm xúc của người con miền Nam lần đầu vào thăm lăng Bác
– Chỉ gói gọn trong một thông báo ngắn gọn mà xúc động, đã diễn tả tâm trạng của người con từ chiến trường miền Nam về thăm lăng Bác.
“Em vào Nam viếng lăng Bác”
– Hình ảnh hàng tre là hình ảnh đầu tiên gây nhiều ấn tượng cho tác giả: đây là hình ảnh thân thương, gần gũi với hình ảnh người dân làng quê Việt Nam.
+ Cây tre đã trở thành biểu tượng cho sức sống bền bỉ, kiên trung, thẳng thắn của dân tộc
Ôi tre xanh xanh Việt Nam
Mưa bão rơi thẳng hàng
+ Cây tre là bằng chứng sinh động, hùng hồn về phẩm giá của con người Việt Nam
2. Hai khổ thơ tiếp theo: Cảm xúc của tác giả khi hòa vào dòng người vào viếng lăng
– Cặp hình ảnh sóng đôi: một hình ảnh ẩn dụ và một hình ảnh thực
Ngày qua ngày nắng qua lăng
Nhìn thấy một mặt trời đỏ trong tay lái nên
– Hình ảnh thực thể hiện mặt trời trong thiên nhiên, vĩnh viễn rực rỡ hàng ngày vẫn truyền trên lăng
+ Hình ảnh ẩn dụ: Mặt trời- Bác, ánh sáng muôn đời soi đường cho dân tộc
+ Màu “đỏ lắm” làm cho câu thơ có hình ảnh đẹp, ấn tượng sâu sắc, thể hiện tư tưởng cách mạng và lòng yêu nước nồng nàn của Bác.
– Hình ảnh “dòng người đi trong tang tóc” gợi cảm giác hân hoan, xúc động trong lòng thương tiếc, thành kính, trong lòng trĩu nặng nỗi nhớ.
+ Bảy mươi chín mùa xuân nói lên sự cống hiến của Người cho sự nghiệp cách mạng để làm nên mùa xuân tự do, độc lập cho Tổ quốc và nhân dân.
– Lòng biết ơn chân thành chuyển sang xúc động nghẹn ngào khi tác giả tiễn Bác
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu dàng
Ánh sáng dịu nhẹ trong lăng gợi liên tưởng thú vị: ánh trăng (hình ảnh ẩn dụ)
– Thơ Bác tràn ngập ánh trăng, vầng trăng với Bác đã từng trong thơ, trong tù, trên chiến khu, nay lại xuất hiện để soi sáng giấc ngủ của mọi người.
+ Hình ảnh vầng trăng “hiền hậu” gợi tâm hồn cao đẹp và nhân cách cao cả của ông
– Tâm trạng xúc động của tác giả được thể hiện bằng hình ảnh ẩn dụ sâu sắc “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
+ Bác dù đã qua đời nhưng Bác hóa thân vào thiên nhiên, đất trời của dân tộc, sống mãi với sự nghiệp giải phóng dân tộc
+ Nỗi đau tâm can được cụ thể hóa “Sao nghe như đau thấu tim!
3. Khổ thơ cuối: Niềm xúc động, lưu luyến khi rời lăng Bác
– Tâm trạng hoài niệm muốn ở mãi bên lăng Bác của nhà thơ.
+ Tác giả biết đã đến lúc phải về nên lòng trào dâng bao cảm xúc nghẹn ngào, nghẹn ngào.
+ Nhà thơ mong muốn hóa thân vào cảnh vật bên lăng Bác: muốn làm chim, muốn làm trúc, thành hoa.
+ Điệp ngữ “muốn làm” trực tiếp và gián tiếp thể hiện tâm trạng, tâm sự tự nguyện của tác giả.
Hình ảnh cây tre mang ý nghĩa khẳng định phẩm chất kiên định, vững vàng của con người Việt Nam
Đoạn thơ là tâm trạng xúc động, đầy lòng biết ơn, kính trọng của nhà thơ khi được vào lăng Bác.
Đoạn thơ có nhịp điệu phù hợp với nội dung tình cảm, vừa tha thiết, sâu sắc, vừa tự hào vừa bùi ngùi, thể hiện cảm xúc chân thực khi vào thăm lăng Bác.
Xem thêm các dàn ý và bài văn mẫu lớp 9 hay khác:
Mục Lục Văn Mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:
vietnam-lang-bac.jsp
Các bộ đề lớp 9 khác