Bài giảng: Ngắm trăng – Cô Phạm Lan Anh (Giáo viên )
Đề bài: Phân tích bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt) của Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh là lãnh tụ cách mạng, nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam. Trong những di sản mà Người để lại cho nhân loại, thơ ca chiếm một vị trí quan trọng. Thơ Hồ Chí Minh thể hiện tình yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, một nghệ thuật thơ mang đậm màu sắc cổ điển và hiện đại. “Ngắm trăng” là bài thơ số 20, trích trong “Nhật ký trong tù”. Tác phẩm được viết bằng thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn, giản dị mà súc tích, mở ra thế giới tâm hồn giàu cảm xúc của Bác Hồ trong hoàn cảnh ngục tù tăm tối, gian khổ.
Tháng 8 năm 1942, Hồ Chí Minh từ Pác Pó (Cao Bằng) bí mật lên đường sang Trung Quốc để tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế cho cách mạng Việt Nam, nhưng không ngờ đến Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng bắt. bị giam ở bòvaf qua 30ty nhà tù của 13 huyện ở tỉnh Quảng Tây, bị tra tấn hơn một năm. Người viết bài thơ “Nhật ký trong tù” với mục đích giải trí, nhưng qua bài thơ, người đọc vẫn thấy được bức chân dung tâm hồn Hồ Chí Minh – một tinh thần lạc quan, một phong thái ung dung, một bản lĩnh thép, mạnh mẽ lạ thường của một người cộng sản. người lính và một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, yêu tha thiết con người và thiên nhiên. Bài thơ “Ngắm trăng” được Bác viết trong hoàn cảnh tù đày, nhưng trước vẻ đẹp của ánh trăng đêm Bác đã thoát khỏi xiềng xích, gông cùm của ngục tù mà vượt ngục với tinh thần để đến với thiên nhiên tự do bao la. đạt được. Có thể nói, bài thơ là một điển hình cho thái độ của ông: “Thân ở trong lao/ Hồn ở ngoài lao”.
Trước hết, hai câu thơ mở đầu là lời giới thiệu hoàn cảnh trong tù và nỗi niềm mơ màng của người nghệ sĩ:
Ngục giữa không hoa không diệc
Đối với các bài kiểm tra lương thấp?
dịch thơ:
Trong tù không rượu không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó bỏ qua
Từ “no” (không) được lặp lại hai lần, nhằm nhấn mạnh những thứ không thể thiếu vào lúc này: không rượu, không hoa. Và đối lập với cái không ở trên là “cảnh đẹp đêm nay khó mà dửng dưng”. Câu hỏi tu từ ở câu thơ thứ hai “kêu ai?” (cách) thể hiện tâm trạng băn khoăn, khắc khoải, bối rối của người nghệ sĩ khi đứng trước “cảnh đẹp”: không có rượu, không có trăng để thưởng trăng, biết làm sao đây?. Nuối tiếc, xao xuyến là biểu hiện của một tấm lòng chân thành, của một tâm hồn yêu thiên nhiên say đắm, ngây ngất và khao khát được đắm mình trong ánh trăng. Vượt ra khỏi khuôn khổ ngôn từ, đoạn thơ vừa thể hiện tâm hồn nghệ sĩ của Hồ Chí Minh, vừa thể hiện bản lĩnh thép của một chiến sĩ cộng sản. Dù phải đối mặt với khó khăn, với gông cùm xiềng xích nơi ngục tù, Bác vẫn mở lòng đón nhận mọi vẻ đẹp của thiên nhiên và ánh trăng trong ngục tù lạnh lẽo. Bài thơ đã cho thấy một linh hồn. thanh cao, yêu cái đẹp vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của người tù Hồ Chí Minh.
Và khi phải đứng trước cảnh đẹp mà không biết phản ứng thế nào vì thiếu thốn đủ điều, Bác đã tìm ra cách giải quyết tình thế đó một cách khéo léo và chân thành: lấy tấm lòng đáp lại tấm lòng, lấy tình làm nghĩa. trăng mà ngược trăng – tri kỷ của tôi. Đó là cách ứng xử đầy tình tứ, đầy lãng mạn, mộng mơ:
Nhân hóa hướng tiền trước khán.
Nguyệt tham gia động viên khán giả.
Thật là một cuộc hội ngộ tuyệt vời! Bất kể không gian xung quanh, của “thanh sắt” trước mặt, bạn và trăng, trăng và người cứ nhìn nhau bằng tấm lòng đối xử tri kỉ. Người ra sông ngắm vẻ đẹp của trăng, và trăng cũng vượt qua song sắt để đến với bạn. Một không gian hoàn toàn tĩnh lặng trong giây phút giao hòa nồng nàn mãnh liệt giữa người và trăng. Nghệ thuật nhân hóa ở câu thơ cuối đã làm cho vầng trăng trở nên có hồn, có mắt, có hình hài cụ thể và cũng biết cảm thông, chia sẻ để trở thành người tri kỉ, tri kỷ, người bạn của vầng trăng. Tù nhân. Thật là một khoảnh khắc lãng mạn, giàu chất thơ và chất họa, ánh trăng đã xua tan cảnh ngục tù tăm tối, làm cho tâm hồn con người trở nên trong sáng, thanh khiết. Đoạn thơ dựng lên bức tranh đêm khuya với cảnh người quản ngục ngắm trăng thật đẹp, ấm áp vui tươi thể hiện sự đồng cảm đặc biệt của người với trăng.
“Ngắm trăng” mang đậm màu sắc cổ điển và tinh thần hiện đại. Màu sắc cổ điển thể hiện ở chủ đề (Vọng nguyệt), chất liệu thơ (rượu, hoa, trăng), thể thơ tứ tuyệt, kết cấu bài (hai câu cuối). Vẻ đẹp hiện đại thể hiện ở tâm hồn lạc quan, luôn tràn đầy tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và bản lĩnh phi thường luôn hướng về ánh sáng của người chiến sĩ cộng sản…
Bài thơ được viết theo thể tứ tuyệt, chỉ có 28 chữ rất ngắn gọn, cô đọng nhưng đã khắc họa thành công bức chân dung tâm hồn của người chiến sĩ cộng sản: yêu thiên nhiên với tinh thần lạc quan, mạnh mẽ. , vượt qua những điều kiện lao tù khắc nghiệt. Đó chính là chất thép trong bài thơ hay chất thép trong lòng dũng cảm phi thường của người chiến sĩ vĩ đại – Hồ Chí Minh.
Xem thêm các bài văn mẫu thuyết minh, phân tích, lập kế hoạch tác phẩm lớp 8:
Mục Lục Văn Mẫu | Ngữ văn hay lớp 8 theo từng phần:
Ngam-trang.jsp
Các bài văn lớp 8 khác