Đề bài: Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện Làng của Kim Lân.
Tình yêu quê hương đất nước là một chủ đề lớn của văn học dân tộc. Đọc từng câu thơ, ta không khỏi xúc động trước tình cảm mà tác giả bày tỏ với nơi ta đã sinh ra: “Bây giờ xa rồi lòng ta mãi nhớ/ Nước biếc màu cá bạc, buồm vôi, trong veo Con thuyền phá sóng chạy ra khơi/ Ta nhớ mùi mặn nồng” (Tế Hanh). Nằm trong chuỗi chuyên đề lớn ấy, chúng ta không khỏi nhớ đến một ông Hải với lòng yêu nước nồng nàn và tình yêu làng tha thiết trong tác phẩm Làng của nhà văn Kim Lân.
Cuộc kháng chiến diễn ra ngày càng ác liệt, ông Hai người làng Chợ Dầu phải tản cư đi nơi khác. Những ngày rời làng quê thân yêu, trái tim ông không ngừng thổn thức về quê hương. Bác chăm chú nghe từng tin tức về kháng chiến, về làng quê. Và đỉnh điểm của tình yêu ấy là khi ông nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. Ông Hai bị đặt vào tình thế phải lựa chọn giữa làng và nước. Cuối cùng ông Hai đã chọn lòng yêu nước, vì làng phải theo giặc. Như vậy, tiếp tục khai thác về lòng yêu nước nhưng với ngòi bút tinh tế của Kim Lân đã phát hiện ra một nét mới trong lòng yêu nước của người nông dân.
Trong những ngày sống nơi làng xa xứ, ông Hai không ngừng nhớ làng. Làm sao có thể không nhớ nơi chôn rau cắt rốn, như nhà thơ Đỗ Trung Quân đã từng viết:
Quê hương mỗi người chỉ có một
Cũng giống như một người mẹ
Nếu ai không nhớ quê hương
Lớn lên không thành người
Anh Hải cũng không nằm ngoài quy luật chung đó. Dù cuộc sống bộn bề vất vả nhưng những lúc rảnh rỗi ông vẫn hình dung nhớ về những công việc mình đã cùng đồng chí, đồng đội làm: đào, cuốc, đắp, cắt cỏ… Mỗi khi hồi tưởng. khiến anh có thêm động lực, lòng yêu nước mạnh mẽ hơn. Ngày nào ông cũng nghe thời sự, bụng ông như nhảy lên mỗi khi nghe tin ta thắng trận. Những hành động đôi khi trẻ con nhưng lại là biểu hiện chân thực nhất của lòng yêu nước nồng nàn trong anh và tất cả những người Việt Nam khác.
Nhưng mọi chuyện không suôn sẻ với ông, trong những ngày lưu lạc, khi lòng ông vì làng luôn sục sôi thì bất ngờ nhận được tin dữ làng theo giặc. Cái tin đó như một gáo nước lạnh dội thẳng vào tâm huyết và tình yêu làng cháy bỏng của ông. Bàng hoàng và choáng váng, “ông già đơ cả cổ, mặt tái đi”. Làm sao anh không bàng hoàng, cái tin quá bất ngờ và ngoài sức tưởng tượng của anh. Như để kiểm chứng thông tin, anh Hải còn cố hỏi lại người phụ nữ: “Có thật không chú?”. Giọng anh run run và nghẹn ngào, sau khi nghe xác nhận, anh lặng lẽ vươn vai rồi hắng giọng. Câu nói cảm động ấy chất chứa trong ông biết bao tâm tư, tình cảm. Trên đường về, anh không dám nhìn ai, cứ thế cúi đầu bước đi.
Về đến nhà, ông Hải nằm trên giường, các con thấy bố có vẻ khác lạ vội quay đi. Như để kiểm chứng lần cuối, ông Hai rà soát từng người trong làng, ông hoang mang lo lắng. Đây là biểu hiện của lòng yêu nước nồng nàn và lòng trung thành với cách mạng của ông. Không chỉ vậy, cái tin làng theo giặc cứ ám ảnh, ám ảnh khiến ông không dám tiếp xúc với mọi người, nỗi tủi nhục trào dâng trong lòng. Ông Hai đã đồng nhất danh dự của làng với danh dự của mình, làm tin làng theo giặc cũng như ông theo giặc. Thế là nỗi đau và sự xấu hổ càng chồng chất.
Tin làng chợ Dầu theo giặc lan nhanh khắp nơi, gia đình ông đứng trước nguy cơ mới là bị bà chủ nhà đuổi đi. Sự việc đó không chỉ ảnh hưởng đến ông mà còn ảnh hưởng đến gia đình ông cũng như nhiều người dân khác sống ở làng chợ Dầu. Đêm ấy, trong ông Hải diễn ra một cuộc đấu tranh nội tâm vô cùng gay gắt, đi hay ở. Và cuối cùng ông quyết định không về làng, bởi về làng là theo giặc, phản bội cách mạng và Bác Hồ, “làng yêu thì thương thật, nhưng làng theo Tây thì phải. Trả thù”. Bản chất ông Hai là một người yêu làng tha thiết, nhưng trên hết ông là một người yêu nước, yêu nước chính là tình cảm bao trùm lên tình yêu làng.
Bằng ngòi bút phân tích tâm lý xuất sắc, cùng với nghệ thuật kể chuyện tài tình, Kim Lân đã liên tục tạo ra những bước ngoặt tâm lý làm cho câu chuyện trở nên thú vị, sinh động, trên hết là thấy được vẻ đẹp của nhân vật chính – ông Hai. Những ngày ông Hai nghe tin làng chợ Dầu đau đớn tủi nhục bao nhiêu thì ngày ông nghe tin cải chính bấy nhiêu, lòng ông vui như trẻ lại bấy nhiêu. Lúc đó ông Hai chẳng khác gì đứa trẻ con, đi đâu cũng khoe, làng được Tây đốt bằng giọng hớn hở, vui vẻ. Tài sản, nhà cửa đối với ông giờ chẳng còn ý nghĩa gì, cao hơn cả là danh dự của ông, danh dự của làng đã được phục hồi. Bản chất hồn nhiên, chất phác của người nông dân lúc này được thể hiện rõ nét hơn bao giờ hết.
Kim Lân sáng tác không nhiều nhưng với tác phẩm này và nhân vật ông Hai đã cho thấy ngòi bút phân tích tâm lí nhân vật ông đồ của ông. Ông Hai hiện lên là một người yêu làng, một người yêu nước thiết tha, sâu nặng, tình yêu ấy gắn liền với danh dự và cuộc sống của ông. Chỉ bằng những lời lẽ chân thành, giản dị cũng đủ để Kim Lân cho người đọc thấy một vẻ đẹp rất khác của lòng yêu nước ở những người nông dân chất phác, thật thà.
Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 9:
Mục Lục Văn Mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:
lang.jsp
Các bộ đề lớp 9 khác