Đề bài: Phân tích tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân
Người ta thường nói tác phẩm nghệ thuật là đứa con tinh thần của mỗi nhà văn. Tuy cùng một đề tài nhưng mỗi nhà văn có cách khai thác hiện thực khác nhau. Đó là điểm làm nên phong cách của mỗi tác giả. Là một nhà văn hiện thực xuất sắc, Kim Lân không chỉ được biết đến với tác phẩm Làng mà còn được biết đến với nhiều tác phẩm khác, tiêu biểu nhất là Vợ Nhặt. Tác phẩm thể hiện tinh thần nhân đạo sâu sắc của Kim Lân với những người dân nghèo khổ.
Đọc Vợ Nhặt tôi được tiếp cận với biết bao thân phận đen tối, cuộc đời của họ đã bị đẩy đến bước đường cùng. Nhân vật Tràng, người vợ nhặt, người mẹ đều méo mó trước sức tàn phá khủng khiếp của cái đói. Đó là sự thiếu thốn vật chất đến cùng cực. Nhưng chính từ nơi tăm tối, thiếu thốn nhất ấy lại thắp lên tình người, tình người mãnh liệt của những người cùng cảnh ngộ. Đó là nơi nhân loại đang ở.
Bước vào tác phẩm, cái đói được tác giả khắc họa rất rõ nét. Tính mạng người dân, nhất là khu phố như đang treo trên ngàn cân, cái chết sẵn sàng cướp đi họ bất cứ lúc nào. Thế giới dương thế nhưng luôn lơ lửng những năng lượng âm, cái chết xuất hiện ngay bên cạnh những người còn sống. Nhưng giữa nạn đói khủng khiếp ấy, ông Tràng vẫn rất lạc quan, cuộc sống đối với ông “không bao giờ là nhàm chán”. Tràng được tác giả phác họa là một anh chàng thô kệch, xấu xí với “hai con mắt ti hí” “lưng to như lưng gấu”, không khôn ngoan trong tình yêu, hay ngồi lê đôi mách, nói một mình, đôi khi vênh váo. Trời cười. Không chỉ vậy, xuất thân của anh cũng rất thê lương, là dân cảng nên ai cũng để ý, kính nể. Quả thật, ông Tràng là tận cùng của những đau khổ, đớn đau.
Nhưng điều ngạc nhiên nhất là anh đã có vợ. Một người vợ được chọn. Lạ lùng hơn nữa là trong những lúc này, lo cho mình còn chưa xong mà Tràng sẵn sàng qua mặt một người đàn bà khác, thêm một miếng cơm manh áo cho mình. Phải chăng đây là phút nóng nảy của người đàn ông này? Nhưng đó thực sự không phải là quyết định nhất thời mà quyết định đó xuất phát từ tình yêu, từ khát vọng hạnh phúc rất đỗi bình thường của mỗi con người. Khi nhìn thấy người vợ nhặt là một người đàn ông không mảnh vải che thân, gầy gò và đen đúa như sắp chết, một người lương thiện như Tràng chắc chắn sẽ không khỏi bất ngờ. Chỉ cần bốn bát bánh đúc là đủ để kết nghĩa vợ chồng trăm năm. Có gì đó chua xót, như thương cảm cho cuộc hôn nhân của những con người khốn khổ này. Xây dựng thế lưỡng nan như thể nhà văn đã đánh cược với tất cả, để khẳng định, để tin vào tấm lòng nhân hậu, nhân đạo ẩn sâu trong mỗi con người.
Cái đói, cái chết không thể dập tắt khát vọng hạnh phúc, khát vọng có một mái ấm gia đình trong lòng Tràng. Không chỉ vậy, với mái ấm này, Trang đã thay đổi hoàn toàn. Đó là cảm giác vui sướng, hạnh phúc, lâng lâng “như có ai vuốt nhẹ sống lưng”. Hạnh phúc của con người thật bình dị, đơn sơ mà lại có sức mạnh biến đổi con người, giúp con người sau đêm tân hôn tuyệt vời lại có thể thay đổi theo hướng tích cực đến thế: “Trong phút chốc, tôi quên hết cảnh tủi nhục”. Thấy nhà cửa khang trang, thấy vợ quét tước, nhen nhóm trong lòng khát khao vun vén gia đình. Cuộc sống, than ôi, thật dễ thương và yên bình. Dù thực tế ập xuống ngay họ, với bữa đói cơm thương tâm hàng ngày nhưng ai cũng thấy ngon miệng, bởi trong họ tràn ngập niềm hạnh phúc và khát vọng về một tương lai tốt đẹp.
Đọc tác phẩm này, chúng ta không thể không chú ý đến nhân vật bà Tú, một người mẹ khổ cực nhưng hết mực yêu thương con, bà là hình ảnh tiêu biểu của những người mẹ Việt Nam. Thấy anh trai dẫn một người phụ nữ về nhà, cô vừa lo vừa sợ. Nhưng sau khi biết chuyện, cô lại cảm thông và chúc phúc cho hai người, sau đó cô tự trách mình chưa làm tròn trách nhiệm của một người mẹ. Người mẹ nào chẳng muốn con mình được bình yên, hạnh phúc. Nhưng vì hoàn cảnh không thể lấy được vợ đàng hoàng cho con. Bà cũng tự hiểu: ôi, người lấy vợ lấy chồng con cái đã đành, ở nhà mong con cháu lắm… mà đói mới lấy vợ… các ông lấy vợ rồi. . Vui lắm”. Bà không chỉ thương con trai mà còn thương cả con dâu. Chúng là những đứa trẻ đáng thương. Nhưng trong bà không hề có chút hy vọng thối tha nào, “không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”. người cha cũng vạch ra những viễn cảnh tương lai tươi đẹp cho đôi trẻ.
Tính nhân văn trong tác phẩm của Kim Lân cũng rất đặc sắc. Anh đẩy từng nhân vật đến tận cùng đau khổ, để rồi mở ra con đường, tương lai cho họ. Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng xuất hiện ở cuối tác phẩm mở ra một tương lai tươi sáng, giải thoát cho những kiếp người dưới đáy xã hội. Giá trị nhân đạo của tác phẩm được thể hiện rõ nhất ở chi tiết này.
Những dòng cuối đã cô đọng tinh thần nhân đạo sâu sắc của nhà văn Kim Lân. Anh nâng niu, yêu thương từng con người, từng số phận. Đồng thời, ta cũng thấy được nghệ thuật miêu tả và tình huống điêu luyện của nhà văn này.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
Giới thiệu về kênh Youtube
vo-nhat.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác